Λαζώτης - Λαζώτικος

Με την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου άρχισε και ο εκπατρισμός των Ποντίων. Αυτοί, από τη μία άλλαζαν αμφίεση για να αποφεύγουν τους Τούρκους και από την άλλη για να αναγνωρίζονται μεταξύ τους, όταν συναντιόνταν μέσα στα στρατόπεδα των πολυεθνικών στρατευμάτων, κατεβαίνοντας προς τη Βαλκανική, έλεγαν τη φράση «Η ΕΛΛΑΣ ΖΕΙ».

Κρήτες εθελοντές αγωνιστές, που έλαβαν μέρος στους Μακεδονικούς και Ηπειρωτικούς αγώνες και οι οποίοι εξακολουθούσαν να βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα, συνάντησαν τους Ποντίους, άκουσαν το συνθηματικό τους, αλλά, λόγω της ποντιακής προφοράς, το συγκράτησαν ως μια λέξη, «ΛΑΖΙ», για αυτό και τους είπαν «ΛΑΖΟΥΣ». Τους είδαν μάλιστα να χορεύουν, θαύμασαν τους χορούς τους και επηρεασμένοι από αυτούς δημιούργησαν έναν άλλο, τον οποίον ονόμασαν «λαζώτη», αφού τον εμπνεύστηκαν από τους «Λάζους». Και επειδή ο χορός που είδαν είναι ο ποντιακός «τικ», ο λαζώτης παρουσιάζει ομοιότητες με αυτόν τόσο στην λαβή των χεριών και το βασικό βηματισμό, όπου και το τσάκισμα στο γόνατο είναι κοινό, όσο και στο ρυθμό της συνοδευτικής μουσικής.

Μετά το τέλος του πολέμου, οι Κρήτες που σώθηκαν, γυρίζοντας, έφεραν το «λαζώτη» στη Μεγαλόνησο. Λέγεται πως ο πρώτος που έφερε το νέο αυτό χορό στην Κρήτη ήταν ο λυράρης Γιάννης Αγγανάκης ή Γλεντούσης από τον Κουρνά Αποκορώνου.

Ο Λαζώτης είναι ένας εύθυμος κυκλικός μεικτός χορός που χορεύεται από άνδρες και γυναίκες σε αρκετές περιοχές της Κρήτης, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει να χορεύεται μόνο από γυναίκες. Το μουσικό μέτρο του είναι 2/4, τα βήματά του οκτώ και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων αλλά και με φορά προς τα κάτω.