ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΠΙΠΕΡΑΚΗΣ, λύρα
Ξηροστέρνι Αποκορώνου Χανίων 1888 - Αμερική 1978
Ένας περιηγητής του νέου κόσμου, μετανάστευσε στην Αμερική στις αρχές του 20ου αιώνα, μεταδίδει την κρητική μουσική παράδοση, την εξελίσσει και ξαναγυρνά στην πατρίδα του, θυμίζοντας τελάλη, που διαδίδει τη μουσική της Κρήτης σε ολόκληρη την οικουμένη. Ο ίδιος και η λύρα του αγαπήθηκαν σε όλο τον κόσμο, διασκεδάζοντας του Έλληνες του εξωτερικού, μεταφέροντας λίγο χρώμα Ελλάδας σε τόπους μακρινούς και δίνοντας κουράγιο στους Έλληνες μετανάστες τα δύσκολα εκείνα χρόνια.
Το μουσικό του ρεπερτόριο τεράστιο. Σκοποί της νησιώτικης και στεριανής Ελλάδας, μουσικά ακούσματα της Μικρασίας και της ευρύτερης Ανατολής. Μα ξεχωριστή θέση για τον Χαρίλαο Πιπεράκη έχει η μουσική παράδοση του τόπου του, της Κρήτης.
Ερμηνεύει με μοναδικό τρόπο το Λουσακιανό Συρτό:
«Άχι λουσακιανό κρασί
θα πιώ για να μεθύσω,
τον πόνο που ΄χω στην καρδιά
να τονε λσμονήσω.
Από τις Λουσακιές κρασί
θα πιώ να γίνω φέσι,
κι η κοπελιά η Λουσακιανή
στα χέρια μου να πέσει. Όλο τον κόσμο γύρισα,
είδα ομορφιές και κάλλη,
όμως σαν τη Λουσακιανή
στον κόσμο δεν είν΄ άλλη.»
Τον Πρώτο Συρτό:
« Θα σε λατρεύω θες δε θες
φτάνει να ξέρω μόνο,
Πως δεν απαγορεύεται
να ΄χω για σένα πόνο.
Θα σ’ αγαπώ, θα σ ’αγαπώ
ποτέ μου δε θα πάψω,
θα σε λατρεύω όσο ζω
κι ας μη σε απολαύσω.
Αγνά πουλί μου σ΄ αγαπώ
και για να μη φοβάσαι,
σου ‘δωσα την καρδούλα μου
πάντα να με θυμάσαι.»
Τις Κοντυλιές Χαρίλαου:
«Ως πεθυμά ο στραβός το φως,
σε πεθυμά η καρδιά μου,
και σταφιδομαραίνομαι
για σένα πέρδικα μου.
Σαν πάει η ώρα έντεκα
και δε σε δω πουλί μου,
το φέσι ανασηκώνεται
από την κεφαλή μου.
Όπως το ρόδο σ΄αγαπώ
και με τ’ αγκάθι που ‘χει,
έτσα αγαπώ τα χείλη σου
όταν μου λένε όχι.
Ως τρέμει η γης με το σεισμό,
τρέμουν τα γόνατα μου,
όταν κοιτάξω και δε δω
πως βρίσκεσαι κοντά μου».
Πηγή: Παπαδάκης Μανώλης,2002, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΕΙΚΟΣΤΟ ΑΙΩΝΑ